Trong loạt bài gồm năm phần vào giữa năm, Seatrade Maritime News đánh giá thị trường vận chuyển trong sáu tháng đầu năm và hướng tới phần còn lại của năm 2025 cùng với các chuyên gia của Maritime Strategies International (MSI).
Trong phần thứ hai này, Seatrade Maritime Podcast đã trò chuyện với Daniel Richards từ MSI về những diễn biến trên thị trường vận chuyển container và triển vọng trong thời gian còn lại của năm.
Thị trường vận tải container trong nửa đầu năm 2025
Với việc thị trường container phải đối mặt với hai bất ổn lớn vào năm 2025, Richards lưu ý rằng chưa bao giờ có một khoảnh khắc buồn tẻ nào trong vai trò là một nhà phân tích chuyên sâu về lĩnh vực này. Hai bất ổn đó là - đề xuất áp thuế của Tổng thống Mỹ Trump và thời điểm các tuyến vận tải biển có thể quay trở lại hoạt động qua Biển Đỏ và kênh đào Suez trước sự chắc chắn về việc mở rộng đội tàu.
"Trên thực tế, tình hình thuế quan đã biến động vô cùng mạnh mẽ. Hiện trạng Biển Đỏ không có thay đổi thực sự nào, và tốc độ tăng trưởng của đội tàu đã được nâng cao, đúng như dự đoán", ông giải thích.
Về ý nghĩa của hiệu suất thị trường trong nửa đầu năm - "Về nhiều mặt, thực tế là thị trường đang ổn định hơn và ít biến động hơn so với năm 2024.
Chia thị trường thành hai phần - thương mại xuyên Thái Bình Dương và tất cả các ngành nghề khác, trong phần sau, Richards nhận thấy "thị trường đã trở lại bình thường hơn về mặt xu hướng theo mùa".
Nhìn vào hoạt động thương mại châu Âu cũng như một số tuyến đường ở Trung Đông và Mỹ Latinh, có một mô hình theo mùa thông thường là thị trường suy yếu từ tháng 01 đến tháng 05, với tình trạng tắc nghẽn cảng gia tăng ở châu Âu vào tháng 06 khi giá cước vận chuyển bắt đầu tăng.
"Vì vậy, mặc dù có nhiều biến động địa chính kinh tế vĩ mô, nhưng thực tế rất nhiều giao dịch container riêng lẻ đã diễn ra như bạn thường mong đợi xét theo gốc độ theo mùa, ngoại từ Hoa Kỳ, nơi có nhiều biến động liên quan đến thời điểm công bố thuế quan của Trump", ông giải thích.
Giá cước vận tải container quý 1 năm 2025 giảm 5% so với quý 4 năm 2024 và tăng 7% so với cùng kỳ năm trước so với quý 01 năm 2024. Số liệu quý 2 năm 2025 dự kiến sẽ khá ổn định so với quý 1 hoặc có thể thấp hơn một chút. "Thị trường giao ngay đã khởi khắc khi bước vào mùa cao điểm, nhưng nhìn chung vẫn còn khá trầm lắng và có thể bắt đầu nhận thấy tác động của tình trạng dư cung vượt ra ngoài sự biến động của từng giao dịch".
Mặc dù thị trường tương đối bình thường trong giai đoạn đầu, Richards vẫn đưa ra lời cảnh báo rằng "Có khả năng sẽ có điều gì đó xảy ra trong sáu tháng tới để đảo ngược tuyên bố đó".
Tác động của thuế quan Trump đối với thương mại Hoa Kỳ
"Tình hình thuế quan chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hoạt động thương mại của Hoa Kỳ. Chúng tôi đã thấy giá cước vận chuyển hàng hóa đến Hoa Kỳ giảm mạnh trong khoảng một tháng qua, và nếu mọi thức khác đều như cũ, tình hình này có thể sẽ tiếp tục trong nửa cuối năm nay", ông nói.
Vẫn còn nhiều bất ổn xoay quanh thuế quan và liệu các mức thuế được công bố cho một số quốc gia từ ngày 01 tháng 08 có được áp dụng kể từ ngày đó hay không, hay liệu có bị trì hoãn thêm do các cuộc đàm phán. Nhìn chung, Richards cho rằng tình hình "ít nguy hiểm hơn" so với ngay sai "Ngày giải phóng" vào đầu tháng 4, "Nhưng tôi nghĩ cần phải cân nhắc thực tế là mức thuế trung bình sẽ cao hơn nhiều so với cuối năm ngoái".
Cho đến nay, tác động từ mức thuế quan cao hơn vẫn chưa ảnh hưởng nhiều đến đối tượng thương mại container, vón đã tăng khoảng 4 - 6% so với cùng kỳ năm trước cho đến năm 2025.
"Tôi nghĩ rằng với Hoa Kỳ, tình hình thương mại sẽ cấu đi trong nửa cuối năm nay." Lượng hàng hóa được vân chuyển trước trong nửa đầu năm vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, MSI dự kiến nhập khẩu container thương mại của Hoa Kỳ sẽ giảm trong nửa cuối năm 2025 so với cùng kỳ năm trước, và tình trạng suy yếu này sẽ kéo dài ít nhất một năm nữa.
Richards cho biết:"Điều đó có thể khiến giá cước giảm xuống đơn giản vì đội tàu tiếp tục phát triển và các hãng tài bắt đầu có có dấu hiệu gặp khó khăn trong việc tìm nơi đỗ cho tất cả những con tàu lơn sắp được được vào đội tàu".
Sự trở lại của Biển Đỏ bị tạm dừng
Do không có cuộc tấn công nào của Houthi vào các tàu ở Biển Đỏ trong nửa đầu năm 2025, một số hãng tàu như CMA CGM đã bắt đầu tìm cách khôi phục các dịch vụ qua khu vực này, tuy nhiên, các cuộc tấn công vào tàu nhở hàng rời Mgic Seas và Enternity C vào tháng 7 đã thay đổi những kế hoạch đó.
"Rõ ràng là việc này đang bị hoãn vô thời hạn và không có triển vọng thực sự nào cho việc trở lại các chuyển đi trong thời gian tới, và chúng ta sẽ phải chờ xem mọi chuyện diễn ra như thế nào. Nhưng đây là sự trở lại của một tình huống rất nguy hiểm ở khu vực đó của thế giới và có vẻ như không được giải quyết ngay lập tức."
Triển vọng cung cầu
Nhìn vào nguồn cung tàu, Richards cho biết: "Đặc biệt, số lượng đơn đặt hàng vẫn còn rất lớn. Các công ty vận tải biển tiếp tục đặt hàng mới với tốc độ rất tốt và chúng tôi đã đạt khoảng 2 triệu TEU đơn đặt hàng mới trong năm nay. Điều này thực sự có nghĩa là tỷ lệ đội tàu đặt hàng vẫn duy trì ở mức hơn 30%, đội tàu vẫn tập trung chủ yếu vào các phân khúc tàu lớn hơn".
Tuy nhiên, việc đặt hàng tàu có kích thước nhỏ hơn đã tăng lên và điều này được coi là quá hạn do tuổi của đội tàu này.
Việc chuyển hướng tàu biển qua Biển Đỏ qua Mũi Hảo Vọng, có vẻ sẽ tiếp tục, đã giúp hỗ trợ thị trường tìm kiếm cơ hội sử dụng cho các tàu mới ra khơi.
Tuy nhiên, xét trên cả năm, MSI dự kiến tốc độ tăng trưởng của đội tàu sẽ vượt xa tốc độ tăng trưởng của thương mại container. Tốc độ tăng trưởng của thương mại container dự kiến sẽ tăng khoảng 3.5-4%, trong khi tốc độ tăng trưởng của đội tàu dự kiến sẽ đạt khoảng 6.5%.
Nhìn về tương lai, Richards cho biết họ dự đoán tăng trưởng thương mại container sẽ yếu đi vào năm sau, do tác động từ Hoa Kỳ. Cũng có một câu hỏi đặt ta là Trung Quốc có thể tiếp tục xuất khẩu lượng hàng hóa sản xuất dư thừa sang các đối tác thương mại bên ngoài trong bao lâu mà không bị tích trữ hàng tồn kho hoặc phải chịu các biện pháp trả đũa thương mại từ các quốc gia ngoài Hoa Kỳ.
Ông dự đoán: "Triển vọng thương mại khu bước sang năm sau có thể sẽ yếu đi, nhưng tình hình bên ngoài Hoa Kỳ khó có thể trở nên thảm khốc".
Về phía cung, tốc độ tăng trưởng của đội tàu sẽ chậm lại vào năm 2026, trước khi tăng tốc đang kể khi chúng ta bước sang năm 2026 khi các đơn đặt hàng trong 18 tháng qua bắt đầu được giao.
Trong thời gian còn lại của năm 2025, MSI dự kiến cán cân cung cầu sẽ yếu đi trong nửa cuối năm và điều này sẽ ảnh hưởng đến thị trường vận tải hàng hóa sau mùa cao điểm.
Mặc dù việc giao hàng mới sẽ được tạm dừng vào năm 2026, nhưng khối lượng hàng hóa mới tích lũy sẽ gây áp lực lên thị trường. Ông kết luận: "Ngay cả khi cuộc khủng hoảng Biển Đỏ chưa có giải pháp, ngành công nghiệp này vẫn đang đối mặt với nguy cơ dư cung, và chúng tôi cho rằng chúng ta sẽ phải đối mặt với tình trạng dư cung thực tế".
Theo: Marcus Hand - Container shipping mảket outlook for H2 2025.